Kalaallit Nunaat filmiliortarfittut

Nunanit tamalaanit filmiliornermik ingerlatseqatigiiffiit Kalaallit Nunaat nunatut filmiliorfissatut toqqarneq ajorpaat, naak pisut Issittumi pigaluartut. Naalakkersuinikkulli piumassuseqartoqarpat Kalaallillu Nunaanni filmiliornissamut aningaasaliisoqarluni filmiliornerup iluani inuussutissarsiutinilu tamatumunnga attuumasuni suliffissanik nutaanik pilersitsisinnaagaluarpugut, filmiliortartoq Emile Hertling Péronard oqarpoq.

- Peter Høegip atuakkiaata ”Smillas fornemmelse for sne” (Smillap apummik malussarinnera) malillugu nangeqattaartuliaq Litauenimi illoqarfiit pingaarnersaanni Vilniusimi immiunneqarpoq. Piffissami sivikitsumi aqquserngit aqqi allanngortinneqarsimapput, plakatinilu ussassaarutini partii piviusuunngitsoq ”The Danish Democratic Alliance” ussassaarutigineqarpoq. Nangeqattaartuliani kalaallit isiginnaartitsisartut arlaqartut pingaarnertut inuttaapput, naalli pisimasut ilaat Kalaallit Nunaanni pisimasuutinneqaraluartut nangeqattaartuliaq Litaenimi immiunneqarpoq. Tamanna Ánorâk Film & Polarama Greenlandimit Emile Hertling Péronardip uggoraa.

– Misigaara Kalaallit Nunaanni filmiliornissamut annertuumik periarfissaqartoq, Kalaallillu Nunaata piviusutut avammut nittarsaannissaannut. Saniatigut suliffissanik pilersitsissaaq – taamaallaat filmiliortunuinnaanngitsoq, aammali inuussutissarsiutinut attuumassuteqartunut soorlu nerisaqartitsinermi, akunnittarfinni, timmisartuutileqatigiinni il.il. Oqaluttuarisaanermi 2023-mi ingerlalluarfiusimavoq, piviusulikkersaarummik filmiliortoqarluni ”Twice Colonized” Sundance Filmfestivalimi CPH:DOX-illu ammarneqarnerani takutinneqartumik, filmi naatsuliaq ”Ivalu” Oscarinnattussatut innersuunneqartoq Malik Kleistillu qiiaamminartuliaa ”Alanngut Killinganni”, nunatsinni filmiliaasartuni siullerpaamik Nunat avannarliit filminut nersornaasiuttagaanut innersuunneqarluni. Taamaakkaluartoq allaanngilaq Kalaallit Nunaanni pissutsit periarfissatsialannik atorluaanissamut kigaappallaartut.

Piviusuussuseq pingaartinneqartoq

2021-22-mi filmit nangeqattaartuliallu arlaqartut Kalaallit Nunaanni immiunneqarput soorlu isiginnaagassiaq nangeqattaartoq ”Borgen” filmiliarlu ”Against the Ice”, kiisalu ”Kalak”. Siorna ukiorlu manna pissutsit kigaaqaat. Kalaallit Nunaanni filmiliornermiit ingerlatseqatigiiffiit arlaqartut Islandimi immiussipput, ”True Detectice” kalaallinit inuttaqartoq tassani immiunneqarluni, kiisalu maannakkorpiaq Litauenimi, kalaallit isiginnaartitsisartut arlaqartut filmiliami ”Smillas fornemmelse for sne” immiunneqarluni.

AAMMA ATUARUK:

Kalaallit Nunaata siunissaa mingutsitsinnginnermik toqqammaveqarpoq

Polarama Greenland 2019-imiilli ”Smillas fornemmelse for sne”-mi akuusimavoq, piginneqataasorlu Pipaluk K. Jørgensen nangeqattaartuliami manuskriptimik allaqataalluni, taamaakkaluartorli ingerlatseqatigiiffik tunisassiortoq Kalaallit Nunaanni filmiliornianngilaq Litauenimili. Aningaasat naalagaapput.

– Ukiuni arlalinni ingerlatseqatigiiffimmut neqeroorusiorlutalu missingersuusiortarpugut, ajoraluartumilli tamakku aningaasatigut kaaviiaartissinnaanngilaat. Ilisimavarpulli taamaattumik tunisassiortut piviusuussuseq pingaartittaqigaat, soorunamilu filmili pisut pisimasuutinneqarfianni filmiliorusunnerugaluarput allaniunngitsoq, Emile Hertling Péronard oqarpoq. 

Attaveqaasersuutit ajornakusoortut

Kalaallit Nunaat assersuutigalugu Islandimut naleqqiullugu attaveqaasersuutitigut ajornakusoorneruvoq. Emile Hertling Péronardili naapertorlugu pissutsit aaqqinniarsinnaavavut. 

AAMMA ATUARUK

Aallarnissaasoq: Sorsuutigisassat suli amerlaqaat

– Nunanit allanit takuarput filmiliornermut aningaasaliisoqaraangat aningaasat ikigisassaanngitsut nunap karsianut utertartut. Kalaallit Nunaanni annikitsumik aallartittoqarsinnaavoq filmiliornermik ingerlatsivimmik pilersitsisoqarluni akissarsiaqartunik sulisoqarluni, tunisassiornermik pissutsinik nammineerluni aggersaasinnaasunik. Tamatuma saniatigut naalakkersuinikkut Danmarkimi aningaasaliissutit arlaqartut ilaat Kalaallit Nunaanni filmiliornermut eqqunniarneqarput. Nalunngilarput Danmarkimi tamanna soqutigineqartoq, maannamulli kalaallit naalakkersuinermik suliaqartut suliniuteqanngillat. Aamma filmiliornermi akikilliliisarnissamut aaqqissuussisoqarsinnaavoq soorlu Islandimi taamaaliortoqartartoq. Tassani ingerlatseqatigiiffiit Islandimi atukkamik 25 aamma 35 procentii utertissinnaavaat, tamannalu filmilornissamut pilersaarutinut ilaatinneqartarpoq. Paasineqaqqammerpoq Islandimit True Detectivep tunisassiarineranut 200 million DKK utertinneqartut, 35 procentimik akikilliliisoqarneratigut. Imaapporli 600 million koruuningajaat Islandimiiginnarlutik.

Nunatsinni nukiit akuutinneqartut

Emile Hertling Péronardip takusinnaavaa maannakkorpiaq nunat inoqqaavi pillugit oqaluttuat nunarsuarmi soqutigineqartut, saniatigullu siusinnerusumut naleqqiullugu tunisassiornermut ingerlatseqatigiiffinnit nunatsinni filmiliorfiusumi nukiit atornissaannut soqutiginnittoqarnerulersimalluni.

– Malugisinnaavarput ingerlatseqatigiiffinnut allanik piumasaqarsinnaasugut, soorlu ”Ivalu” suliarigatsigu, tassani annertuumik sunniisinnaalluta, naak suliniut avataaneersuugaluartoq. Tamanna ima kinguneqarsinnaavoq Kalaallit Nunaannut aningaasat isertut amerlanerulernerannik.

Kalaallit isiginnaartitsisartut piumaneqartut

Kalaallit isiginnaartitsisartut arlaqartut soorlu Nivi Pedersen, Aka Niviâna, Angunnguaq Larsen aamma Nive Nielsen nunani tamalaani filminik tunisassiorfinni ilisimaneqalualereersimapput. Alloriarnerup tullerissavaa Kalaallit Nunaata ilisimaneqalernissaa, soorlu uagut siunissami Islandimisut filmiliortartunik kajumissaarisinnaassalluta, malitsigisaannillu takornarianik. Ukiut tamaasa soqutiginnittorpassuit Islandiliaasarput,”Game of Throne”, ”Star Wars”, ”Interstellar” filmerpassuillu isiginnaarneqarluartartut allat immiunneqarfii takuniarlugit.

– Island nunani tamalaani tunisassiani annertuuni imaannaanngeqisunilu peqataasinnaavoq, nammineq sulisut immikkullu ilisimasallit pigalugit. Taakku ilinniarfigisinnaavagut, aallartiinnariaavorlu. Isertitat ingerlariaasii nutaat pisariaqartippavut, Kalaallillu Nunaanni inuusuttut amerlanerusut ilinniartillugit. Matumani filmiliorneq periarfissatsialaavoq, Emile Hertling Péronard maajimi Future Greenlandimi ”Show eller business? Kalaallit Nunaanni filmiliornermut periarfissanik atorluaannginneq” saqqummiutissallugu.