Kalaallit meerartaat: Anginerullutillu peqqinnerusut

Kalaallit meerartaasat angisusaat oqimaassusaallu ilisimatuunit misissorneqarsimavoq. Meeqqat anginerullutillu peqqinnerusut, misissuinerup takutippaa. Videnskab.dk taama allaaserisaqarpoq.

Ilaqutariippassuit immaqa kinguaariinni nutaajunerit aanaakkunnit aataakkunnit imaluunniit angajoqqaanit anginerusut isiginiartarsimassavaat. Taamatut isiginninniarneq misissuinermi nutaami uppernarsarneqarpoq.

Ilisimatuut ilaatigut Nuummi Dronning Ingridip Napparsimmavissuanit, Ilulissani nunap immikkoortuani napparsimmavimmit, Odense Universitetshospitalimit (OUH) aamma Statens Institut for Folkesundhed Syddansk Universitetimit (SDU) ilisimatuussutsikkut atuagassiami Acta Paediatricami inernerit saqqummiuteqqammerpaat.

Nukappiaqqat niviarsiaqqallu 279-it Nuummeersut, aamma nunatsinni illoqarfiit annersaata pingajuanit Ilulissaneersut, misissuinermi peqataasimapput.

Europamiut angugaat

Kalaallit Nunaanni, Canadami aamma Alaskami inuit angutinut arnanut Europamiunit kingoqqisunit kinguaariippassuarni immikkut ittumik timimikkut sananeqaateqarsimapput, Videnskab.dk allaaserisaqarpoq.

Inuit aamma Europamiunit mikinerusimapput, kisianni oqimaaqatigiillutik.

Assersuutigalugu kalaallit angutit arnallu Danmarkimi angutinut arnanullu sanilliullugu agguaqatigiisillugu 5 aamma 7 centimeterimik mikinerusimasut, misissuinerit 1996-1997-imeersut takutippaat. Maanna taamaakkunnaarpoq.

Najoqqutassiat nutaat

Kalaallit meeqqat angissusaat, oqimaassusaat aamma niaquisa angissusaasa misissorneqarnerannut atatillugu immikkut ittunik kalaallinut nukappiaqqanut niviarsiaqqanullu najoqqutassiortoqarpoq.

Taakku alliartornermut najoqqutassiat takutittarpaat, kalaallip nukappiaqqap niviarsiaqqallu agguaqatigiisillugu alliartornerat.

- Meeqqat pissusissamisut alliartornersut nakorsat aamma peqqissaasut naliliinissaannut ilisimasaq tamanna pingaaruteqarpoq, meeqqap alliartornerani allannguutit iluarusunnginneranut imaluunniit allatut ajoquteqarneranut misissoqqittariaqartumik takussutissaasinnaammata, ilisimatuut misissuisut allapput.

Siornatigut danskit alliartornermut najoqqutassiaat Nunatsinni atorneqartarput, kisianni kalaallit alliartornermut najoqqutassiaannik ilaneqarsinnaalerput.

Nassuiaatit

Kalaallit meerartaasat siulianut sanilliullugu anginerulernerat Ilisimatuut misissuisut oqarnerat naapertorlugu arlalitsigut nassuiarneqarsinnaapput.

Siullermik Kalaallit Nunaanni inuuniarnermi atukkat, nunat allarpassuit assigalugit, ukiuni kingullermi amerlasuuni pitsanngortinneqarput, meeqqat taamaalillutik peqqinnartunik naammattunik inuussutissalinnik pisarlutik.

Kalaallit meeqqat ullumikkut danskit meerartaat assigalugit alliartortarnerannut nassuiaatissat ilagaat, kalaalerpassuit ataatsimik arlalinnilluunniit Skandinaviameersunik siuaasaqaramik. Siulianut sanilliullugu kalaallit timimikkut kingornussatigut Europamiut assigileraluttuinnarpaat.

Timikkut kingornussanik kalaallit misissuiffigineqarsimanerisa takutippaat, timikkut kingornussat sisamararterutaat ullumikkut Skandinaviameersuusut.

- Nukappiaqqat aamma niviarsiaqqat kalaallit ullumikkut danskit meerartaasulli peqqitsigipput, peqqinnerunngikkunilluunniit, ilisimatuut oqarput.

Powered by Labrador CMS