Nukittunerput tupaallaatigisarpara

- Qanoq nukittutiginerput tupaallaatigisaqattaartarpara. 

Arnârak’ Patricia Bloch taama oqarpoq, taannalu Kalaallit Nunaanni inuusuttut akornanni imminut toqunnissamik eqqarsaateqartartunut tunngatillugu ukiuni sisamani ph.d.-nngorniarluni maajimi ilinnialertussaavoq. Imminut toqoriaraluarsimasut suut pissutigalugit inoorusussuseqaleqqissimanersut taassuma paasiniarniarpaa.1

 Ph.d.-liaa piviusulersaarusiarineqarnissaa siunertaavoq, taanna inuusuttunut, ilinniarnertuunngorniartunut innuttaasunullu ilinniartitsissutitut atorneqarsinnaassalluni. 

Ph.d.-liornissani sioqqullugu piareersaatitut Arnârak’ Patricia Blochip misissuilluni inuit arfinillit inuusuttuullutik imminut toqoriaraluarsimasut apersorsimavai. Taakkua peroriartornerminni qanoq atugarliortigisimasut apersorneranni paasivaa, tamannalu inoorusukkunnaarnerannut pissutaasimasinnaavoq. Taamaakkaluartoq aniguisimapput inuunerlu qinerlugu. 

- Inuusuttuunera tamaat isumaqarnikuuvunga sanngiitsuusugut, eqqarsaqqaarata iliuuseqartartugut suliffimmillu paarsisinnaanata. Misissuinermali nalaani ajortunik aqqusaagaqarsimanermit qanoq aninguisarsimatiginerput takuara, Arnârak’ Patricia Bloch oqarpoq. 

Imigassamik allanilluunniit atornerluisuni peroriartorneq inuit ataasiakkaat misigisimavaat. Aammali ataatsimut isigalugu misigisat anniaataasut, oqarpoq. Taakkununnga ilaavoq inuiaqatigiit siuarsarneqarnerisa sukkavallaartumik ingerlanera, kulturimik kinaassutsimillu annaasaqarnermik kinguneqartoq. Maannakkullu spiralimik suliaq sammineqaqisoq, tassani naalagaaffiup 1960-ikkunni 70-ikkunnilu Kalaallit Nunaanni innuttaasut amerliartornerat unitsinniarlugu arnat niviarsiaqqallu 13-it tikillugit ukiullit spiralilersorneqassasut. 

Arnârak’ Patricia Blochsip arnaa spiralilerneqarsimasunut ilaavoq. Ilisimatusartut suleqatigiit pisimasumut misissuisussanngorlugit maanna suliakkerneqarsimapput. Taavalu arnat 143-t inuit pisinnaatitaaffiinik unioqqutitsiffigineqarsimasutut naalagaaffik eqqartuussivimmut suliassanngortippaat, 43 millionit koruuninik taarsiiffigineqarnissamik piumasaqarlutik. 

Toqusartut amerlassusaat annertusoq 

Imminut toqunniarlutik eqqarsartut allat qanoq qaangiisimanersut paasisaqarfiginissaat pisariaqartikkaat Arnârak’ Patricia Bloch ilimagaa. 

Kalaallit Nunaanni toqusartut amerlassusaasa eqqarsaatersuutiginerani paasisaqarfigerusulerlugu ilisimatusarnini aallartippaa. Naak Kalaallit Nunaanni peqqinnartutut inuugaluarluta Danmarkimut sanilliulluta ukiunik qulinik ikinnerusunik sivisussusilimmik inuusartugut, agguaqatigiissillugulu 71-iinnarnik ukioqalersartugut taassuma eqqarsaatersuutigisimavaa. Nunatsinni toqusartut amerlassusaannut imminut toquttoqartarnera annertusaaqataasorujussuuvoq. 

- Tamanna iliuuseqarfiginiarpara, Arnârak’ Patricia Bloch oqarpoq, 2021-mi peqqinnissaq pillugu kandidatinngorniarluni naammassigami sooq imminut toquttarnerup pinaveersaartinnissaa ilisimatusarfigerusulerlugu aalajangersimanini tunngavilersorlugu. 

Ph.d.-mik ilinniagaqarneq Danmarkimi aningaasanut inatsit aqqutigalugu 6,2 millionit koruuninik aningaasaliiffigineqarpoq. Atlantikup avannaani nunanut aningaasaliissutit ilagaat, tamannalu pivoq kalaallit folketingimut ilaasortaatitaat Aki-Matilda Høegh Dam (S) isumaqatiginninniarnikuuneranit. Ukiuni sisamani ilisimatusarfiussaaq, aamma Kalaallit Nunaanni nunaqarfiit ilanngunneqassallutik.

- Tamanna piviusunngortissinnaagakku nuannaarutigaara. Nunaqarfinnimi aamma imminut toquttoqartarpoq. Neriuppugut ukiut sisamat qaangiuppata suliniummut atatillugu nunaqarfiit tamaasa tikeraarsimassallutigit, Arnârak’ Patricia Bloch oqarpoq. 

Nammineq meeqqat atuarfianni atuarallarami ikinngutini imminut toqullutik qimaguttut aqqusaarsimavaa. Siullermik 7. klassimi atuaqataa ilaat imminut toquppoq. Taava 8. klassimi atuaqataasa ilaat angajuatalu ikinngutaa aamma imminut toquppoq. Australiami AFS-imi ilinniartuugallarami Qaqortumilu GU-mi atuartuugallarami atuaqataasa ilaasa aamma inuunertik nammineq kipiniarlugu aalajangersimavaat. 

- Amerlasuunik annaasaqarsimavunga. Aamma inersimasuuninni. Kalaallit Nunaanniittarnikka ilisinermik patsiseqakulasarput, 39- nik ukiulik Arnârak’ Patricia Bloch, Qaqortumi peroriartortoq oqarpoq. Taassuma arnaa kalaaliuvoq ataatassaa aamma kalaaliulluni. 

Inooqatinilu Trond Velken, nakorsaq meeqqanut inuusuttunullu tarnip pissusiinik ilisimasalik, qitornatillu marluk Norgemi maanna najugaqarput. Tassanilu inuiaqatigiit peqqissusiannik ilisimatusarluni kandidatinngorniarnikuuvoq. Ph.d.-liornissaali Ilisimatusarfimmut Danmarkimilu SDUmut attuumassuteqarpoq.

Allorfik, pinngortitaq eqqarsaatiginneqqissaarnerlu 

Ilisimatusarnissani sioqqullugu misiliilluni misissuinera siulleq, Kalaallit Nunaanni Ilisimatusarnermut Siunnersuisoqatigiinnit aningaasalerneqarpoq. Misissuinermini tassani inuit imminut toqunniaraluarnerminni qaangiisimasut maannalu inuunerminni ajunnginnerusumik inissisimasut akornanni maluginiagassat pingasuupput. 

Siullertut apersugai tamangajammik ataaseq minillugu Allorfimmi, aangajaarniutinik aningaasanoorajuttuunermullu pinngitsuuisinnaajunnaarnermut katsorsaavimmi, katsorsartissimavoq. Tamannalu pissutigalugu misigissutsiminnik aqutsisinnaanngorsimallutik. 

- Qiasinnaatitaasimanertik assersuutigalugu oqaluttuaraat. Pingaartumik angutit qiaqqusaanatik perorsagaakkajuttartut, Arnârak Patricia Bloch oqarpoq. Misigissutsinik oqaasinnguinermi allanik ajoqusiinngitsumik ajuallatsitsinngitsumillu oqaaseqarsinnaaneq aamma qanoq misigineqarsimanersoq apersugaasa ilaasa oqaluttuaraat. 

Tarnip pissusaanik ilisimasammit Naja Kielsenimit ikiorneqarsimasuni tamanna takuneqarsinnaasoq oqarpoq. Imminut toqunnissamik eqqarsaateqartut oqaasinnguinertik iluaqutigisarpaat, aamma taama eqqarsarneq ajortuunngitsoq qaangerneqarsinnaasorlu. Assersuutigalugu eqqarsaatiginneqqissaarnikkut pisinnaasoq apersorneqartut arlallit iluaqutigisimallugu oqaatigaat. 

Pisariaqatitat aallaavigalugit imminut suliarineq angutip apersorneqartup aamma eqqaavaa.

Tarnikkut katsorsaasartup Henriette Berthelsenip nunaqarfimmiinnermini suliaqarfigisimasaa. 

Aappaattut pinngortitaq aamma immikkuullarissumik sunniuteqartarpoq. 

- Tassani inuit imminnut malugisarput. Nipaappoq, misigissutsit eqqarsaatillu inissaqartinneqartarput. Maanna pisut malugineqartarlutik, Arnârak’ Patricia Bloch oqarpoq. 

Aammattaaq inuup tanngassimaarutissaqarneq inuunermilu siunertaqaleqqinneq pinngortitami nassaareqqinneqartartoq. Pinngitsuuisinnaanermik katsorsartissimasorpassuit nassuerutigaat ikinngutit ikilisartut ernguttuni ikiarruttuniluunniit akuusarunnaaraanni. Taamaammat kiserliorneq kingunerikkajuttarpaa nutaanillu ilisarisimasartaarniarneq ajornakusoorsinnaasarpoq. 

Pinngortitamili piniariartarnermi arlallit kiserliornertik qaangertarpaat. Taamaaliornikkut aamma meeqqat peqatigisarnissaannik nutaamik peqalersarmat, piniarnermili pissusitoqqat naleqartitat taamaalilluni aamma ingerlateqqinneqartarlutik. 

Arnârak’ Patricia Bloch naapertorlugu apersorneqartut arlallit misigisimavaat pinngortitami piniariartarneq nutaanik ilisarisimasaqalernermik kinguneqarsinnaasartoq. 

Pingajussaanik, siuaasatta inuunerat pillugu ilisimasaqarneq. Taakkua saniatigut siulivut qanoq inooriaaseqarsimanersut paasiniarnera iluaqutigineqartarpoq. 

- Amerlasuut oqaluttuartarput kristumiussuseq eqqunneqanngikkallarmat Kalaallit Nunaanni inuuneq pillugu atuakkani oqaluttuat atuarsimallugit, Arnârak’ Patricia Bloch oqarpoq, nangipporlu: 

- Paasisimasaqarneq tamanna siuaasatsinnik tulluusimaarnermik kinguneqartarpoq, aamma kinaassutsimik nutaatullu ittumik kinguneqartarluni.

Ilisimasat qaammarsaatiginissaat qunuginagu 

Arnârak’ Patricia Bloch Livslinjenimi, Danmarkimi nuna tamakkerlugu nammineq kajumissutsimit oqarasuaatikkut siunnersuisarfimmi, nunatsinni Tusaanngatut ittumi ilinniartitsisutut ilinniarsimavoq. 

Ukiuni kingullerni inuit imminut toqunnissamik eqqarsaateqartut taakkualu ilaqutaat pillugit oqaloqatiginninnermut iliuuseqarnissamullu tunngasunik suliamik ilisimasallit 500-t missaanniittut ilinniartissimavai. Ilinniartitsineq kalaallisut ingerlanneqarsimavoq, Arnârak’ Patricia Blochilu siorna Nordentoftprisenimik nersornaaserneqarpoq. 

Nersornaat taanna Danmarkimi Imminut toquttarnerup pinaveersaartinneqarnissaanut Ilisimatusarfimmit tunniunneqartarpoq ukiullu tamaasa novembarip aappaanni, Danmarkimi imminut toquttarnerup pinaveersaartinneqarnissaanut sullissiviit ataatsimoorfianni, tunniunneqartarpoq. 

- Ukiuni arfinilinni kingullerni tassani sulisimavunga, takusinnaallugulu ajunngitsumik pisoqartoq, Arnârak’ Patricia Bloch oqaluttuarpoq. 

Nuummi Katersortarfimmi aaqqissuussami 100-t missaanniittunik peqataaffigineqartumi qaammat kingulleq saqqummiivoq. Imminut toquttarnerup pinaveersaartinnissaanut ilisimasani misilittakkanilu pillugit aamma KNR-ikkoorpoq. Taamaalilluni ph.d.-mik suliaqarnermini inunnik 30-nik pisariaqartitaminik maannakkut pissarsereerpoq. 

- Ilisimasanik avitseqateqarnissaq pingaaruteqarpoq. Siornatigut amerlasuut immaqa annilaangassutigisimavaat tamanna eqqartorunikku imminut toqunnissamik eqqarsartitsilersinnaaneq kinguneqarsinnaasorluunniit. Uangali tamanna misigisimanngilara. Illuatungerluinnaanilli inuit paasisaqarfigerusuppaat, Arnârak’ Patricia Bloch oqarpoq. 

Apersorneqarsimasut amerlanersaat 18-iniit 35-nut ukiullit imminnut toqoriaraluarsimapput. Apersuinermini pisimasumut aalajangersimasumut tunngatillugu aperineq ajorluni taassuma naqissuserpaa. 

- Imminut toqoriarnerup qanoq pisimanerata paasinissaa pingaartinngilara. Apersungara tamanna pillugu misigissutsimigut naalliuuteqaqqilersinnaammat. Pingaarneruvorli paasissallugu qanoq ingerlaqqissinnaasimanersoq, oqarpoq maajimilu apersuinerit aallartissasut ilisimatitsissutigalugu.