Isumaqatigiissutit nutaat 700 millioner koruunit sinnerlugit nalillit

Kalaallit Nunaata EU-llu akornanni suleqatigiinneq aatsaat taamak annertutigilerpoq. Maanna EU ataavartumik nunatsinniittussanngorpoq Nuummi allaffeqalernermigut.

- EU-p Kalaallillu Nunaata suleqatigiinnerat pillugu oqaluttuarisaanermi nutaamik alloriartoqarpoq Europap tigussaasumik Kalaallit Nunaanniilerneranik, taamaalillunilu issittumiilerneranik aallartittumik. 

- Taamatuttaaq nutaanik marlunnik isumaqatigiissuteqarnerput aqqutigalugu Kalaallit Nunaanni nukissiuuteqarnermik mingutsitsinngitsumik, aatsitassat pisariaqartinneqarluinnartut pillugit piginnaasanillu ineriartortitsinermut aningaasaliissuteqassaagut. Kalaallit Nunaanni suliffissanik nutaanik pilersitsineq, Europamut pilersuinermi qulakkeerinninneq pitsaanerusoq. Taakkua immikkoortuni suleqatigiinnerup annertusarneratigut tamarmik iluaqutissarsisinnaapput, EU-Kommissionip siulittaasua Ursula von der Leyen oqarpoq.

EU-mi allaffeqarfimmik Nuummi ammaanersiorneq EU-p issittoq pillugu periusissiaata ilagaa. Tamanna EU-p, Naalakkersuisut, inuussutissarsiortut aamma inuiaqatigiit akornanni suleqatigiinnerup ajornannginnerulersinnissaanut, EU-p inuussutissarsiortunut aamma namminersortunut aningaasaliissutaanik Kalaallit Nunaanni siuarsaanermut, aammalu ilinniartitaaneq, nutaamik nukissiuuteqarneq, aatsitassanik pisariaqartinneqarluinnartunik pilersorneqarneq aamma avatangiisinik illersuinermik suleqatigiinnerup annertusarnissaanut ikiuussinnaavoq, EU-mit oqaatigineqarpoq.

700 millionit koruuninik sinnerlugit naleqartunik nutaanik marlunnik isumaqatigiissuteqarneq

Kalaallit Nunaat nalilinnik EU-mi nunat ilaasortat pisariaqartitaannik peqarpoq, aamma Kalaallit Nunaat aningaasaqarnikkut ineriartortitsinermik pisariaqartitsivoq. Taamaammat Europa-Kommissionip siulittaasua Kalaallit Nunaannut tikeraaginnanngilaq, isumaqatigiissutilli aningaasarpassuarnik nalillit nassarlugit tikeraarpoq.

Taamaattumik Ursula von der Leyen aamma Naalakkersuisut siulittaasuat, Múte Bourup Egede, kiisalu statsministeri Mette Frederiksen Nuummi  ataatsimiinnissartik sioqqullugu isumaqatigiinniutigineqareersunik isumaqatigiissutinik marlunnik atsioriaannarnik peqarput, taakkulu tallimangornermi atsioqatigiissutigineqarput.

Isumaqatigiissutit aningaasarpassuarnik naleqarput, tassa 700 millionit koruunit sinnerlugit naleqaramik (94 mio. EUR), taakkualu EU-p aningaasaliissutigissavai Global Gateway aqqutigalugu, tassaasoq EU-p nunarsuarmi aningaasaliissuteqarnissamut pilersaarutaa.

Isumaqatigiissutit ilagaat "Kalaallit Nunaanni ilinniartitaanermut piginnaasallu qaffassarnissaat, aammalu nukissiuuteqarnerup piujuaannartitsinermik tunngaveqartumik ingerlatsinermut ikaarsaariarnera tapersersorneqassaaq."

Ilinniartitaanermut pilersaarut 71,25 mio. EUR-imik aningaasartalik Kalaallit Nunaanni ilinniartitaanerup iluani pitsaassutsip qaffassarnissaa siunertaralugu, taamaalilluni inuusuttut nukittorsarneqassapput aamma Kalaallit Nunaanni sulisartut piginnaasaat pisariaqartinneqartut, aningaasaqarnikkut sammisatigut pingaaruteqartuni. Isumaqatigiissummi suleqatigiinnermi sammineqarput ilinniartitaanermut tunngasut suliffeqarfiusut aamma teknikkikkut, ilinniartitaanermi piginnaasat nutaat atuarfimmi ilinniartitaanermi aamma ikiuutissat inuusuttunut Kalaallit Nunaanniittunut ilinniagaqanngitsunut suliffeqanngitsunullu, taamaalillutik ilinniartitaanermut  suliffeqarnissamullu utersinnaaniassammata.

22,5 mio. EUR-nik naleqartumik, ullumi atsioqatigiissutigineqartup aappaani, nukissiuutinut aamma pingaarutilinnik aatsitassanik qaqutigoortunik pisariaqartinneqarluinnartunik  suliassaqarfimmi, avatangiisinik illersuinermi aamma ilisimatusarnermi aningaasaliissutigineqassaaq, Kalaallit Nunaata aningaasaqarnerata assigiinngisitaarnerulernissaanut aamma strategiskiusunik suliffeqarfinnik soorlu puhtaat brintimik ineriartortitsinermut ikiuutaassalluni.

EU-p aamma Kalaallit Nunaata akornanni attaveqatigiinneq

Kalaallit Nunaata EU-p nunanik avannarlernik nunallu immikkoortuini (OLT) ilaasutut inissisimanera EU-llu akornanni attaveqatigiinnerup immikkut ittup takutippaa. 2021-2027-imi Kalaallit Nunaat EU-mit 225 mio. EUR-imik tapersersorneqassaaq, taakkunannga 94 mio. EUR-imik ullumi isumaqatigiissutigineqartumik, piujuartitsisumik ineriartortitsinermut, ilinniartitaanermut aamma nukissiuutinik mingutsitsinngitsumik ineriartortitsinermut atugassanik.

Ursula von der Leyenip tikeraarnera EU-p aningaasaliiniarnermik isumaqatigiissuteqarneranut tunngatillugu nunarsuarmi piujuartitsisumik, ineriartortitsiffiusumik aamma eqqissisimasumik issittumi inissisimanissamut EU-p neriorsuutai ersersippai. Aatsitassat pisariaqartinneqarluinnartut qaqutigoortutullu taaneqartartut pillugit isumaqatigiissut, 2023-mi novembarimi atsiorneqartoq, piujuartitsisumik uumaatsunik ineriartortitsinermut ataatsimoorussamik neriorsuutit ersersippai aamma Kalaallit Nunaat, Europap nukissiuuteqarnikkut minguinnerusumik pilersorneqarnissamik pisariaqartitsinerani pilersuisussatut inissisimalersippaa.