Ilinniartitaanerup siuariartorpallaannginnera bankimit ernumassutigineqarpoq
Inuusuttut ilinniagaqarsimanerat ukiuni 20-ni kingullerni allanngorsimanngilaq, tamannalu inuiaqatigiit aningaasaqarnerat eqqarsaatigalugu annilaarnartuuvoq, Grønlandsbankenip ukiumoortumik nalunaarusiaani naliliisoqarpoq.
Ilinniagaqarneq inunnut ataasiakkaanut inuiaqatigiinnullu tamanut pingaaruteqarluinnarpoq. Ilinniagaqartup suliffissaaleqinissaa ilimanannginnerusarpoq, aningaasarsiornerusarpoq karsitsinnullu tunniussaqarnerusarluni.
Grønlandsbankenip ukiumoortumik nalunaarusiaani Kalaallit Nunaata aningaasaqarnerata qanoq innera sammineqarpoq, aningaaseriviullu ilinniartitaanermut ernumassutini immikkut sammivaa.
Nunanut allanut naleqqiullugu Kalaallit Nunaanni meeqqat atuarfiannik qaffasinnerpaatut ilinniagaqartut amerlapput. Tamanna kinguariarneruvoq iliuuseqarfigineqartariaqartoq, iliuuseqarfigineqarnerani arriippallaarpoq:
Inuusuttut ilinniagaqarsimanerisa qaffasissusaat allanngorneq ajorpoq
- Ilinniartitaanerup qaffasissusaa Danmarkimi EU-milu ilinniagaqarnerup qaffasissusaanut naleqqiukkaanni, Kalaallit Nunaanni kinguariarnerup qaangeriartorneqarneranik kisitsisit takutitsinnginnerat ingammik ernumanarpoq, Grønlandsbanken allappoq nangillunilu:
- Tamanna kinguaariinnik nutaanik siuliminnit ilinniagaqarluarnerusariaqartitsivoq, tamannali pinngilaq. Ukiuni 20-ni kingullerni kinguaariit nutaat ilinniagaqarsimanerat allanngorsimanngilaq. Innuttaasut 25-t 29-llu akornanni ukiullit 2002-misut ilinniagaqarsimatigipput, aammalu 30-t 34-llu akornanni ukiullit ilinniagaqarsimanerat 2012-imiilli pitsanngorialaaginnarsimavoq.
’Isumatuut qimaanerat’ annertuvoq
Kalaallit ilinniagartuut nunamiitiinnarnissaat ajornakusoortoq aningaaseriviup aamma oqaatigaa.
- 2020-mi kalaallit 247-t sivisuumik qaffasinnerusumik ilinniagaqarsimasut 2023-mi nunani allani najugallit 81-iupput – tassa pingasuugaangata ataaseq, aningaaserivik allappoq, inuusuttullu nunani allani ilinniagaqarsimasut Kalaallit Nunaannut uternissaat anguniarlugu iliuuseqarnerunissaq innersuussutigalugu:
- Assersuutigalugu meeqqeriviit, meeqqat atuarfii peqqinnissaqarfiillu ingerlalluarnissaasa qulakkeerneqarsinnaanissaat tamatumunnga atatillugu pingaaruteqarpoq.
Ilungersorluni iliuuseqartariaqarneq
Aningaaseriviup inerniliussaa naapertorlugu inuiaqatigiit aningaasaqarniarnerat eqqarsaatigalugu ilinniartitaanerup pitsanngorsarneqarnissaanut aningaasaliinissaq pingaaruteqarpoq:
- Taamaattumik amerlanerusunik ilinniagaqartitsilernerit, inuusuttunullu sullinniakkanut (inuusuttut ilinniagaqarsimanngitsut suliffeqanngitsullu) ilaasartunik ikinnerulersitsinerit aningaasaqarnikkut ataavartumik ingerlatsinissamut pingaaruteqarluinnarput.
- Taamatut allannguineq suliffissanik piukkunnaatilinnik pilersuinermik annertusisinnaavoq, akileraarutinut tunngavimmik annertusisinnaavoq aammalu illoqarfiit nunaqarfiillu akornanni naligiinnginnermik assigiinngissutsimillu annikilliisinnaavoq. Piffissami sivisuumi ilungersorluni ilinniartitaanermut aningaasaliisoqartariaqarpoq, aamma taama ittumut aningaasaliinermut pissarsiassat aatsaat ukiut arlallit qaangiuppata piviusunngortinneqarsinnaanerinut paasinnittoqartariaqarpoq, Grønlandsbanken allappoq.